Canal de Berry en andere buiten gebruik gestelde vaarwegen

Marseilles-lès-Aubigny is waar het Canal de Berry zich in het Canal Latéral à la Loire voegt. Alleen zie je er geen sluis of water, maar een dam met gemeentegroen. Want het Canal de Berry is buiten dienst gesteld, déclassé, aliéné. Eerder hadden we bij Montargis ook al een stukje het Canal d'Orléans in gekeken, dat hetzelfde lot heeft ondergaan. 

Het Canal de Berry begon in 1768 als economisch project om de producten van de streek beter toegang te geven tot de markten van Parijs en de rest van Frankrijk. Er kwamen minstens zes plannen van de tekentafel, maar het vergde uiteindelijk een decreet van Napoleon om met de aanleg te beginnen. 

Helaas had die niet het eeuwige leven, het geld raakte op en de verantwoordelijke hoofdingenieur van de Franse rijkswaterstaat ging eens in Engeland kijken hoe ze het daar deden met kanalen. Dat was dus heel smal, we weten het van die typische narrowboats. Smal werkte, daar althans, en het was een stuk goedkoper. Zo werd de breedte van de kanaalsluizen en brugdoorvaarten teruggebracht van 5,20 tot 2,60 meter. Dat heeft nog een tijdlang aanleiding heeft gegeven tot de ontwikkeling van heel smalle vrachtscheepjes zoals de flûte en de Berrichon, maar het bleek een fataal verkeerde inschatting. Het grotere Gabarit Freycinet werd de dominante scheepsmaat in Frankrijk, en het achterland van het kanaal had zich over water onbereikbaar gemaakt. 

Het Canal de Berry
Foto's van www.binnenvaartinbeeld.com

In 1955 deed de staat het kanaal over aan de aangrenzende gemeenten, voor het symbolische bedrag van een franc per kilometer. Sommige hebben er visvijvers van gemaakt, andere hebben het dichtgegooid en er parkeerplaatsen of parken aangelegd. Of het gewoon verwaarloosd en dicht laten groeien. Al met al leidt het tot wat ze hier aanduiden als de saucissonnage, de verworsting van het kanaal. Op onze oude vaarkaart staat nog dat er gestudeerd wordt op rehabilitatie en heropening. Dat zal er in deze tijd van publieke soberheid niet meer van komen. 

Jammer, zeggen wij. Maar hoe weten wij zo zeker dat die gemeenten en de staat niet beter uit zijn met hun visvijvers en parken? Ik kan niet beweren dat wij als watertoeristen hier veel geld achterlaten, en de kosten van bemanning en onderhoud van de waterwegen zijn aanzienlijk. 

Het is zomaar denkbaar dat ook de prachtige kanalen die nu nog voor ons openstaan, in de komende jaren zullen worden déclassés, aliénés. Wij zullen dan met weemoed en goede herinneringen terugdenken aan deze wondertijd, toen we er nog konden varen alsof het gewoon was.

En verder, ik moet sowieso binnenkort per auto deze kant uit om wat dozen Sancerre op te halen. Ik ga dan zeker even kijken bij wat er resteert van het Canal de Berry.