24 kilometer varen om om te keren

Het Canal de Roanne à Digoin, het zat niet in de planning, maar met zijn noord-zuidrichting bood het uitzicht op verkoelende bomenschaduw in de brandende middagzon. Het ligt ook niet in de richting ergens heen, het gaat naar Roanne en anders niet – waarbij volgens onze Franse informant Roanne een soort Almelo is waar niets te zien valt. Wij namen dus de afslag, en moeten straks weer terug door een stuk of wat sluizen die met 5,10 meter nog smaller zijn dan wat we tot nu toe hebben gehad. 

Ook het kanaal is smal, minder dan de dertig-plus meter die wij nodig hebben om te keren. We kunnen dus één kant uit, vooruit, tot de enige zwaaikom in het kanaal twaalf kilometer verderop bij Avrilly. Als het daar ook niet kan, wordt het Roanne, op veertig kilometer. In dat geval gaan we heel aandachtig kijken naar wat er niet te zien is. 

De schaduwkoelte wordt duur betaald!

Maar, de volgende dag, het kanaal is prachtig. Voor het eerst in lange tijd zien we hier grote boerenbedrijven, die zich zo te zien specialiseren in Charolais vleeskoeien. Dat is boys only, een stierenspecialisatie. Die zien we hier en daar, als een her-opvoering van een Paulus Potter tafereel, tot aan de buik in het water staan om verkoeling te zoeken. Hun toekomst kennen wij, zij niet, maar intussen zien ze er heel content uit. Onze eigen toekomst moeten we trouwens ook maar naar gissen, dus wat valt er beter te doen dan een beetje kauwen en herkauwen?

Le canal tranquille, stond er bij de ingang. Het klopt, we hebben op de sluiswachter na nog helemaal niemand gezien. Vroeger was dit een druk kanaal dat veel heeft betekend voor de ontwikkeling van Roanne. Tot de jaren zestig ging er gemiddeld 300.000 ton vracht per jaar doorheen, dat zijn 2000 Anna Koosjes. In 1976 was dat volgens onze vaargids "letterlijk ingestort" tot 19.500 ton; en nu is het met zekerheid nul komma nul. Roanne zal zich wel verder ontwikkeld hebben met games, overheid en consultancy. De belangrijke verbindingen zijn tegenwoordig van glasvezel, niet van water. 

Daarmee is het lot van het kanaal natuurlijk net zo zeker als dat van die stieren. Eens in een nat najaar raakt een van de toch al smalle kanaaldijken doorweekt, en breekt op een plek waar de beschoeiing en de damwanden al lang geleden vervangen hadden moeten worden. Het zestien kilometer lange kanaalpand tussen Chassenard en Bourg le Comte stroomt leeg in de langszij stromende Loire. Een economisch argument om de boel te herstellen is er niet, de sluizen worden dichtgegooid, en dat is dan het einde van een eeuwenoud kanaal.