Canal du Centre en Parey-le-Monial

De kanaalbrug van Digoin

Het Canal Latéral à la Loire gaat nog met een laatste kanaalbrug over de rivier en gaat dan bij Digoin over in het Canal du Centre. De standaardmaat daar is ook Gabarit Freycinet, met dat verschil dat het allemaal net iets krapper is. De sluizen zijn niet 5,20 maar 5,10 breed, en de brugdoorvaarten geven niet een meter speling aan beide kanten maar 20 centimeter. Het is dus sturen voor gevorderden, maar dat zijn we intussen wel. 

Het kanaal is 112 kilometer lang en telt 61 sluizen, dus lekker gas geven is er niet bij. Alleen het Canal de Bourgogne heeft er meer, 189 op 242 kilometer. Daar gaan we niet doorheen, ook omdat er tunnel in zit van 3,10 meter hoog, bij Pouilly. Geen bedevaart dus naar het hart van de Bourgogne!

Maar we komen op dat vlak toch wel aan onze trekken. Na Digoin was de eerste plaats van betekenis Parey-le-Monial, het monnikse Parey. Er staat daar een kerk die in de elfde eeuw ongeveer gelijktijdig is gebouwd met de abdij van Cluny, ooit, totdat de Sint Pieter in Rome er moest komen, de grootste kerk van de Christelijke wereld. 

Klein Cluny, met toegevoegde bouwsels

Beide kerken, die van Cluny en die van Parey, waren het initiatief van de grote bouwheer-abt Saint Hugues. Parey is zelfs een schaalmodel van Cluny, wat wel plezierig is omdat Cluny door de machthebbers van de Franse revolutie is verkocht aan een bouwmaterialenhandel, en voor 95 procent gesloopt. Wat er resteert zijn twee losse torens, maar daarmee krijg je geen beeld van de omvang en de samenhang van het vroegere abdijcomplex. Met Parey voor ogen lukt dat ietsje beter. 

Maar er is meer in Parey. Vanaf 1673 doen zich aan zuster Marguérite-Marie Alacocque verschijningen voor van het heilig hart van Christus – "Voilà ce coeur qu'a tant aimé les hommes". Dat werd het begin van de Sacré-Coeurdevotie, en een opsteker voor Parey als pelgrimsoord. De kerk, die aanvankelijk Notre Dame heette, werd gepromoveerd tot Basilique du Sacré Coeur. Niet voor niets is Parey gejumeleerd met Bethlehem, daar weten ze ook iets van religieus toerisme.

Ik vind het zo'n ontdekking voor mezelf, hoe gelaagd de Christelijke traditie is. Ik ben erin opgegroeid, en heb steeds onbewust aangenomen dat die altijd al was geweest zo ik hem aantrof. Maar ooit was er geen Heilig Hart, geen Mariadevotie; zelfs geen lijdende Christus, die in mijn protestantse traditie zo belangrijk is. 

Ik moet weer denken aan het woord van de oude professor Harry Kuitert – "Alle spreken over boven komt van beneden". En, zoals met de Heilig-Hartvisioenen, ook alle ervaren. Dat doet niets af aan de waarde ervan; er is voor ons niets anders. Alleen zetten we mensen als Zuster Marguérite-Marie nu in een psychiatrische inrichting.